Yunanistan açıklarında 7’lik deprem olursa Türkiye nasıl etkilenir? ‘Bodrum, Datça’da tsunami riski doğar’

ÇİĞDEM YILMAZ- AFAD’a göre, 28 Ocak’tan itibaren Ege Denizi’nde 570 deprem oldu. Büyüklüğü 1-2 arası 100, 2-3 arası 255, 3-4 arası 182 ve 4-5 arası 33 deprem meydana geldi. En büyüğü 4.9 olarak belirlendi. Depremler, Yunanistan’ın Santorini Adası’nın 25 kilometre kuzeydoğusunda gerçekleşti. AFAD açıklamasında, “Türkiye kıyılarına en yakın deprem 140 km mesafede gerçekleşmiştir. 2011-2012 yıllarında da aynı bölgede benzer bir yoğun sismik aktivite yaşanmış, 14 ay süren bu aktivite volkanik hareketliliğe yol açmamıştır” denildi.

‘Önlem alınmalı’

Dokuz Eylül Üniversitesi Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir ise Türkiye genelinde büyük bir risk olmadığını ancak belirli bölgeler için tsunami tehlikesine hazırlıklı olunması gerektiğini belirtti. Sözbilir, “Bu fay sistemlerinin Türkiye kıyılarına uzaklığı 150-200 kilometreyi bulduğundan, bu depremlerin ülkemize etkisi sınırlıdır. Ancak bu bölgedeki deniz altı faylarının 7 ve üzeri büyüklükte bir deprem üretmesi durumunda, Kuşadası, Bodrum ve Datça kıyılarında tsunami tehlikesi oluşabilir. Bu nedenle önlem alınmalıdır. İzmir ise etkilenmez. İzmir, bu sismik kaynağa epey uzak” dedi. Öte yandan Santorini-Bodrum arası 189 km, İzmir – Santorini uçuş mesafesi 268 kilometre.

‘Deprem fırtınası diyebiliriz’

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) Deprem ve Risk Azaltma Genel Müdürlüğü, Deprem Dairesi Başkanı Prof. Dr. Aykut Akgün: “Ülkemiz için çok olumsuz bir etkisinden söz edemeyiz. 6 ve üzeri bir depremi kıyılarımızda hissetmemiz mümkün. Buna ‘deprem fırtınası’ denebilir. Volkanik aktivitenin bu depremlere neden olduğuna dair veri yok. Olursa da şaşırmayız çünkü alan, aktif volkanizmayı geliştirebilecek bir alan. Bölge, her zaman 7 civarında deprem üretebilecek potansiyele sahip. Kıyılarımızda oluşabilecek etki, depremlerin büyüklükleriyle orantılı. Buradaki 4 ila 4.8 arasında olan depremler, ülkemize 170 km uzakta meydana geliyor. Bunlar ‘küçük’ ve ‘orta’ arasında sayabileceğimiz depremler. Ülkemiz için çok olumsuz bir etkiden söz edemeyiz. Fakat 6 ve üzeri bir depremi hissetmemiz mümkün.”

41.3 kilometreküp 

MÖ 1600’de Santorini Yanardağı’nın püskürttüğü kaya oranı.

‘Türkiye’nin batı kıyılarını etkiler’

Jeofizik Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan: “Ege Denizi’nde yaşanan deprem fırtınasının temel sebebi, deniz altındaki aktif yanardağlar. Özellikle Santorini Yanardağı hareketli bir döneme girdi. Yanardağ patlarsa 5 ila 7 büyüklüğünde depremler üretebilir. Ancak daha büyük bir tehdit, tsunamiler. Dev dalgalar tüm Ege’yi, Girit’i, Yunanistan kıyılarını ve Türkiye’ nin batı sahillerini etkileyebilir. Türkiye’ye en yakın olanı, Simi Adası ile Bozburun arasında keşfedilen yanardağ, şu an aktif ve püskürme halinde. Sonuç olarak, bu yanardağlar patlarsa, bölge büyük bir sarsıntı yaşayacak.”

9 metre

MÖ 1600’de Girit’i vuran tsunami dalgalarının boyu.

‘6.5’i geçerse tehlikeli’

Deprem ve Afet Yönetimi Uzmanı Doç. Dr. Bülent Özmen: “Ege Denizi’nde meydana gelen depremlerin şu an için Türkiye’ye herhangi bir etkisi yok. Ancak deprem büyüklüğünün 6.5’i geçmesi, özellikle 7’ye yaklaşması durumunda Türkiye’ye etkisi olabilecek. 1956 yılında aynı bölgede, Santorini Adası civarında 7.3 – 7.4 büyüklüğünde bir deprem meydana gelmişti. O dönemde hem tsunami etkisiyle hem de sarsıntıyla Türkiye kıyılarında hasarlar oluştu. Şu an bu büyüklüklerde bir risk görünmese de depremlerin nasıl gelişeceğini kestirmek mümkün değil.”

Santorini Adası’nda kırmızı alarm

‘Balayı adası’ndan kaçışlar başladı

Yunanistan’ın Ege Denizi’ndeki en önemli turistik adası olan, balayı çiftlerinin tercihi nedeniyle ‘Balayı adası’ olarak bilinen Santorini açıklarındaki deprem panik yarattı. Adadan tahliyeler başlarken, okullar tatil edildi. Öte yandan adaya acil durum ekipleri konuşlandırılırken Başbakan Miçotakis, “Yoğun jeolojik olay var” açıklaması yaptı. İzmir Valiliği ise sismik hareketlerin takip edildiğini belirterek sosyal medyadaki dezenformasyon içeriklerine itibar edilmemesi uyarısında bulundu.

Volkanik mi tektonik mi?

Yunan uzmanlara göre, sarsıntılar volkanik faaliyetlerden ziyade tektonik faaliyetlerden kaynaklanıyor.

* Yunanistan Deprem Önleme ve Koruma Örgütü Başkanı Efthymios Lekkas: “5.5’lik bir deprem olma ihtimali zayıf. 6’nın üzerinde bir deprem ihtimali de yok.”

* Yunan sismolog Gerasimos Papadopoulos: “Santorini, Ios, Amorgos ve Anafi adaları arasında büyüyen gerginlik, daha büyük bir depremin göstergesi olabilir. Titreme sayısı arttı. Bunlar volkanik değil tektonik depremler olsa da risk seviyesi yükseldi.”