CHP Ordu Milletvekili Seyit Torun Basın İlan Kurumu’nun yayınladığı ilan ve reklamlar üzerinden aldığı yüzde 10-15 oranındaki komisyonların yüzde 3-5 bandına çekilmesi için TBMM Başkanlığı’na kanun teklifi verdi.
Kanun teklifinin gerekçesinde basın yayın organlarının yaşadığı sorunlara değinen Torun, yaptığı açıklamada şunları kaydetti:
“2018’DEN BERİ DERİNLEŞEN EKONOMİK KRİZ NEDNEİYLE . ÇOK SAYIDA YAYIN ORGANI KEPENK KAPATTI, BASIN EMEKÇİLERİ İŞSİZ KALDI”
“2018 yılından beri ülkemizde derinleşen ekonomik kriz, 2019 yılının son günlerinde başlayarak bütün dünyayı etkisi altına alan Covid-19 salgını, 2021 yılı itibarıyla sıklıkla yaşanan döviz kuru dalgalanmaları Türkiye ekonomisini yerle bir etmiştir. Bütün toplum kesimlerini sarsan bu olumsuz ekonomik gelişmeler basın-yayın organlarını derin bir borç girdabına sürüklemiştir. Çok sayıda yayın organı kepenk kapatmış, basın emekçilerimiz işsiz kalmıştır. Kriz döneminde yüzde 160 seviyesine kadar yükselen enflasyon sebebiyle elektrik, ısınma, su ve iletişim bedelleri fahiş oranlarda zamlanırken, özellikle matbaa alanında kullanılan kâğıt, aydınger kâğıdı, baskı için kullanılan kimyasalların fiyatları yayın maliyetlerini dayanılmaz seviyelere yükseltmiştir.
“SON 1 YILDA BASKI KAĞITLARINA YÜZDE 200 ZAM GELDİ”
Sadece son 1 yıl içerisinde baskı kağıtlarına yüzde 200’e yakın zam gelmiştir. Gelirleri temel olarak Basın İlan Kurumu(BİK) üzerinden aldıkları gelirlere dayalı olan özellikle düşük gelirli yayın organları ayakta kalma mücadelesi vermektedirler. BİK Kanunu ve ilgili yönetmeliklerde öngörüldüğü üzere BİK yayınladığı ilan ve reklamlar üzerinden yüzde 10 ila 15 oranında bir komisyon kesintisi yapmaktadır. Söz konusu ilan gelirlerinden Katma Değer Vergisi kesildiğinde ortada gelir sayılabilecek bir meblağ kalmamaktadır.
“BİK’TEN 100 LIRALIK ILAN ALAN BIR YAYIN ORGANININ ELINE BÜTÜN KESİNTİLERDEN SONRA 65 LİRA KALMAKTA”
Özellikle yerel basın emekçileri çalışmaya devam edebilmek için BİK’ten gelecek ödemelere bel bağlamışlardır. Örnek vermek gerekirse BİK’ten 100 liralık ilan alan bir yayın organının eline bütün kesintilerden sonra 65 lira kalmaktadır. Söz konusu kesintiler devam ettiği sürece yerel basında kepenk kapatmalar artacak, yerelin sesi kısılacaktır. Özellikle küçük yerleşimlerde yaşayan yurttaşlarımızın sorunlarını dile getirmeleri için paha biçilemez değerde olan yerel basının ortadan kalkması bir anlamda demokrasinin ve çok sesliliğin ortadan kalkması anlamına gelecektir.
“BİK YAYINLANMASINA ARACI OLDUĞU İLAN VE REKLAM ÖDEMELERİNDEN ALDIĞI KOMİSYONU YÜZDE 10-15 TEN YÜZDE 3-5 ORANINA DÜŞÜRSÜN”
Covid-19 pandemisi ve ekonomik krizden olumsuz etkilenmiş olan basın yayın organlarının gelirlerinin artırılması için BİK ilan ve reklamları üzerinden kesilen komisyon ücretlerinin düşürülmesini amaçlayan Kanun Teklifi ile Basın İlan Kurumu’nun yayınlanmasına aracı olduğu ilan ve reklam ödemelerinden komisyon ücreti adı yapılan kesintilerin oranlarının yüzde 10-15 aralığından yüzde 3-5 bandına çekilmesi öngörülmektedir.”