Cumhurbaşkanı Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in daveti üzerine Nahçıvan’a gerçekleştirdiği günübirlik ziyareti dönüşünde gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Berat Albayrak’ın Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı olduğu dönemde ilk adımı atılan, İsrail gazının Türkiye üzerinden Avrupa’ya gönderilmesi ile ilgili soruyu yanıtlayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, en akılcı rotanın Türkiye olduğunu belirterek, çalışmalara başlandığını ifade etti.
“BİRÇOK ALANDA İŞ BİRLİĞİ YAPIYORUZ”
“ABD ziyaretlerinizde İsrail’le enerji sondaj çalışması başlatılacağını söylemiştiniz. Hatta sadece Türkiye değil, Türkiye’den Avrupa’ya da enerji aktarımının yapılacağını söylemiştiniz. Bu çalışma tam olarak Akdeniz’de nerede gerçekleşecek ve çalışmaya ilişkin bir takvim var mı? Bir de Netanyahu’nun bir ziyareti söz konusu onun tarihi belli oldu mu?” şeklindeki soruya Cumhurbaşkanı Erdoğan şu yanıtı verdi;
“Ziyaret tarihi ile ilgili Dışişleri Bakanlığımızın çalışmaları devam ediyor. Zannediyorum Ekim-Kasım gibi Netanyahu’nun hastalık nedeniyle gerçekleştiremediği ve ertelenen Türkiye ziyareti yapılır. En uygun zamanda bu ziyaretin olması için görüşme trafiği devam ediyor. Biliyorsunuz bu işlerin sekreteryası Türkiye ve İsrail Dışişleri Bakanlarına ait. Ondan sonra da biz iade-i ziyaretimizi yapacağız. Türkiye ve İsrail olarak birçok alanda iş birliği yapıyoruz.
EN AKILCI ROTA TÜRKİYE
Yeni iş birliği alanlarının varlığı da bir gerçek. Özellikle Avrupa, Rusya-Ukrayna savaşı sonrası oluşan konjonktürün de etkisi ile sürdürülebilir enerji kaynağı arayışında. İsrail’in kaynaklarının Avrupa’ya taşınması konusunda arayışta olduğu da herkesin malumu. En akılcı rota ise Türkiye üzerinden bu kaynakların Avrupa’ya ulaştırılması.
ÇALIŞMALARA BAŞLANDI
Bunu son görüşmemizde de ele aldık, çalışmalara başladık. Diğer taraftan sondaj çalışmaları noktasında da iş birliği fırsatları bulunuyor. Bununla ilgili teknik çalışmaların yapılması talimatlarını ilgili arkadaşlarımıza verdik. En kısa sürede gerek Türkiye’de gerek İsrail’de yapacağımız görüşmelerde rota, takvim ve sondaj alanları gibi ayrıntıları da netleştiririz.”
BERAT ALBAYRAK DÖNEMİNDE İLK ADIM ATILMIŞTI
İsrail ile ilk adım görüşmesini Berat Albayrak, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı döneminde yapmıştı. Albayrak, o süreci ‘Burası Çok Önemli’ isimli kitabında şöyle anlattı:
Bakanlığımız döneminde bölgemizde enerji ticareti açısından en güncel ve önemli görülen konu Doğu Akdeniz’de İsrail tarafından keşfedilen doğalgazın Avrupa’ya taşınmasıydı. İki ülke arasındaki ilişkilerin durumu ve Rum kesiminin tutumu nedeniyle bu gazın Avrupa’ya taşınması için “Türkiye’siz” rotalar çalışılsa da, bu kapsamda toplantılar anlaşmalar yapılsa da, farklı rotalar üzerinden Doğu Akdeniz doğalgazının Avrupa’ya taşınması fikrinin başarıya ulaşmasının imkânsıza yakın olduğunu dönemimizde defaetle dile getirdik.
İLK GÖRÜŞME 23.DÜNYA ENERJİ KONGRESİNDE
Ekim 2016’da, 23. Dünya Enerji Kongresi’ne ev sahipliği yaptığımız dönemde kongre katılımcılarından İsrail Enerji Bakanı Yuval Steinitz ile yapmış olduğumuz görüşmenin ikili ilişkiler açısından önemli olduğuna inanıyorum. Bu görüşme normalleşme sürecinin başlamasının ardından iki ülke arasındaki bakanlar düzeyinde ilk resmi toplantı olmuştu.
Karşılıklı olarak iki ülke toplumunun ve vatandaşlarının yararına olacak projeleri somut hale getirmek için beyanlarımızı bildirdik. Başta enerji sektörü olmak üzere ekonomi alanındaki işbirliği başlıklarını da görüştük.
İSRAİL’DEN TÜRKİYE’YE DOĞAL GAZ İHRACATI KONUŞULDU
İsrail’den Türkiye’ye doğalgaz ihracatı konusunu konuştuk. Biz ve İsrail tarafı Doğu Akdeniz havzasında huzur ve refahın tesisi için enerji kaynaklarının önemli bir potansiyeli olduğunu vurguladık.
MISIR VE KIBRIS VURGUSU
Albayrak, Doğu Akdeniz’deki hakça dağıtım ve ‘kazan-kazan’ konusunda Kıbrıs’ı da savunmayı ihmal etmediklerini belirtiyor. Albayrak Mısır ve Kıbrıs konusuna vurgu yaparak, “İsrail gazının ardından, Mısır ile diyalog, Kıbrıs’ta sorunun her iki tarafın da menfaatine olacak şekilde çözümlenmesi, İsrail ile Türkiye arasında kurulması planlanan hatta, iki ülkenin doğalgazının da dâhil edilebileceği konularını konuştuk.” ifadelerini kullanıyor.
ENERJİNİN OLİMPİYATLARINA EV SAHİPLİĞİ YAPILDI
Albayrak, Türkiye’nin enerji konusunda denklem dışı bırakılmaması ve hep merkezde kalması için enerji organizasyonlarının Türkiye’de düzenlenmesine de önayak olduklarını belirtiyor.
Albayrak, “Sektördeki tüm paydaşlarımız ve sivil toplum kuruluşlarımızın katkısı ile “Enerji’nin Olimpiyatları” olarak adlandırılan iki büyük organizasyonu Türkiye’de gerçekleştirdik. Bunlardan ilki 2016 yılındaki Dünya Enerji Kongresi’ydi. İkincisi ise 2017 yılında ev sahipliği yaptığımız Dünya Petrol Kongresi oldu. Çok sayıda devlet başkanı, onlarca bakan, dünyanın en büyük enerji şirketlerinin yöneticileri ve karar verici konumda olan profesyoneller enerjinin geleceğini, petrolün ve hidrokarbon kaynakların geleceğini İstanbul’da konuştu. Türkiye’nin enerjideki potansiyelini, hedeflerini, stratejilerini burada bizden dinlediler.” diyor.
GÖRÜŞMELER MEYVELERİNİ VERİYOR
Albayrak, Türkiye’nin enerjideki stratejisi ve görüşmelerinin uzun vadede meyvelerini vereceğini kitabında da vurgulayarak şu ifadeleri kullanmıştı:
ABD’den Katar’a, Cezayir’den Nijerya’ya, AB’den Mısır’a, Güney Amerika’dan Özbekistan’a, Afrika’dan Pakistan’a birçok bölge ve ülkede enerji ve maden alanında ülkemizin ve paydaşlarımızın ortak menfaatine hizmet edecek çok sayıda görüşme ve işbirliğine imza attık. Bu manada ekilen tüm bu tohumların önümüzdeki yıllarda hem diplomatik hem de ekonomik anlamda çok güzel meyveler vereceğine tüm kalbimizle inanıyoruz.”
