20 Ağustos 2018 tarihinde, NVIDIA sinema kalitesinde görsellerin oyunlarda hayat bulmasını sağlayabilecek, devrimsel nitelikte donanım ve yazılım desteğine sahip ilk GeForce RTX ekran kartlarını duyurdu.
Bu niteliği mümkün kılan özellik, ekran kartlarının isminin de GTX’den RTX’e değişmesine sebep veren gerçek zamanlı ışın izleme teknolojisiydi ve NVIDIA CEO’su Huang’a göre bilgisayar grafikleri yeniden icat edilmişti.
Yolculuk zorlu başladı
Gerçekçi grafiğe giden yolun gerçek zamanlı ışın izleme teknolojisinin oyunlara eklenmesinden geçtiği yadsınamaz bir gerçek. Ancak NVIDIA, RTX’in piyasaya çıktığı ilk zamanlarda bu konuda kullanıcılarını ikna etmekte zorluklar çekiyordu. Çağ atlayan her teknoloji gibi, RTX ekran kartları piyasaya çıktığında gerçek zamanlı ışın izleme destekleyen oyunlar NVIDIA’nın lansman etkinliğinde gösterdiği Battlefield V ve Shadow of the Tomb Raider’dan ibaretti.
O günün konjonktüründe 4K 60FPS limitini geçmesi beklenen GeForce RTX 2080 Ti, ışın izleme özelliği açıkken 1080p çözünürlükte 60FPS’yi ancak tutturabiliyordu. Üstelik Battlefield V’te sadece yansımalarda, Shadow of the Tomb Raider’da ise sadece gölgelerde kullanılan ışın izleme özelliği, çoğu kullanıcıya göre görüntülerde ciddi bir fark yaratmıyor, sadece performansı düşürüyordu.
Performans düşüşü konusunda NVIDIA’nın çözümü ise DLSS teknolojisiydi. Yapay zekâ temelli bir upscaling teknolojisi olan DLSS, NVIDIA’ya göre ışın izlemenin yarattığı performans yükünü görüntü kalitesinde büyük bir kayıp yaşamadan kapatmaya yarayacaktı.
Ancak DLSS’in ilk sürümünün kullandığı yapay zekâ algoritmasının her oyun için ayrıca eğitilmesi gerektiği için, RTX’in piyasaya çıkmasını takip eden ilk bir sene DLSS destekleyen oyun sayısı bir elin parmaklarını geçmedi. RTX platformunu zorlu bir adaptasyon süreci bekliyordu.
2019 yılında piyasaya çıkan Control oyunu ışın izlemeyi o güne kadar en detaylı kullanan oyun oldu ve ışın izlemenin oyun grafikleri konusunda ne gibi bir etki yaratabileceğinin ilk ipuçlarını verdi.
Daha önceki örneklere kıyasla ışın izleme gölgelerin, yansımaların ve oyun dünyasının aydınlatmasının hesaplanmasında kullanılarak ışın izleme kapalı hale göre çok daha gerçekçi grafikler sağlıyordu.
DLSS 2.0 ile performans sorunları çözülmeye başlandı
RTX teknolojilerinin günümüzde oyuncular arasında bu denli yer etmesine sebep olan en büyük gelişme ise yine 2020 yılının Nisan ayında gerçekleşti ve NVIDIA DLSS’in 2.0 sürümünü duyurdu. İlk versiyonuna göre pek çok yenilik barındıran DLSS 2.0, görüntü kalitesi ve performans artışında kıyas kabul etmeyecek şekilde bir gelişim göstermişti.
Control ve Wolfenstein: Youngblood ile piyasaya çıkan DLSS 2.0, önceki versiyonun aksine görüntü kalitesini hiç bozmadığı gibi kalite modunda kullanıldığında görsel kaliteyi artırıyor, ama en önemlisi oyun performansında daha önce hiç olmadığı bir artış sağlıyordu.
-
Control DLSS Kalite Modunda Işın İzlemeli Performans Tablosu: NVIDIA RTX platformunun piyasaya çıkmasından yaklaşık 1.5 sene sonra DLSS ile birlikte ışın izleme performansını ciddi bir şekilde artırdı.
DLSS tarafında yaşanan bir diğer gelişme ise oyunlara nasıl entegre edildiğinde yaşandı. 2.0 sürümü ile birlikte DLSS’in temelinde yer alan yapay zekâ algoritmasının artık her oyun için ayrıca eğitilmesine gerek yoktu ve tek bir yapay zekâ modeli bütün oyunlarda kullanılabiliyordu. Bu sayede RTX teknolojilerinin, ister ışın izleme olsun, ister DLSS, oyunlara eklenmesi çok daha kolay bir hal almıştı.
RTX 30 serisinin piyasaya çıkmasıyla beraber ikinci jenerasyonunda RTX teknolojileri adeta şaha kalktı. Pek çok modern oyun artık ışın izleme ve DLSS teknolojisiyle beraber piyasaya sürülüyordu.
Konsollara ve AMD ekran kartlarına da donanım hızlandırmalı ışın izleme desteği gelmesi bir kez daha NVIDIA’nın 2018 yılında atmış olduğu bu adımın oyun teknolojileri alanında ne büyük bir rol oynadığını göstermiş oldu.
RTX 40 serisi duyurulmadan kısa bir süre içerisinde NVIDIA, DLSS destekleyen oyun ve uygulama sayısının 200’ü aştığını duyurdu. İlk bir sene içerisinde 5 tane oyuna giremeyen teknoloji, devrimsel niteliğini kazanmış 2’inci sürümüyle beraber iki sene içerisinde çığ gibi büyümüştü ve başta Red Dead Redemption 2 ve Cyberpunk 2077 olmak üzere neredeyse bütün modern oyunlarda yer alıyordu.
RTX 40 serisi ile performans artışı rekor seviyelere çıktı
RTX 40 serisi ile birlikte DLSS bir kez daha seviye atladı ve bu sefer NVIDIA kare oluşturma teknolojisini duyurdu. Bu sayede upscaling özelliğine ek olarak yapay zekâ aynı zamanda kare de oluşturuyor ve performans artışını DLSS 2.0’dan alışık olduğumuz 1.5 – 2 kat seviyesinden 3.5 – 4 kat seviyesine çıkarıyordu. Üstelik kare oluşturma sadece ekran kartı üzerinde yapıldığından ötürü, DLSS’in kimi zaman takıldığı işlemci darboğazı bir faktör olmaktan çıkmıştı.
-
DLSS 3 ile birlikte oyuncuların ekranda gördüğü her 8 pikselden 7’si artık yapay zeka tarafından oluşturuluyordu.
DLSS teknolojisi seviye atladıkça, oyunlarda kullanılan ışın izleme seviyesi de artmaktaydı. 2020 yılında piyasaya çıkan Cyberpunk 2077 ışın izlemeyi o güne kadar en etkili biçimde kullanan oyunlardan biriydi.
CDProject Red, NVIDIA ile birlikte Cyberpunk 2077 için İngilizce’de tam path tracing olarak geçen tam ışın izleme modunu duyurdu ve 2023 yılının Nisan ayında gelen güncellemeyle Ray Tracing Overdrive ismiyle kullanıcılarla buluştu. Ufak tefek pürüzleri olsa da, artık modern AAA bir oyunun sadece ışın izleme kullanılarak görüntülenen bir modu mevcuttu.
- Standart ışın izleme ve Overdrive modu arasındaki farklar. Sağ tarafta ışık kaynağından yayılan ışık ortamı çok daha gerçekçi bir şekilde dolduruyor. Kaynak: Digital Foundry
NVIDIA Cyberpunk’a gelen Overdrive moduyla da yetinmedi ve ışın izlemede kullanılan gürültü giderici algoritmaların zorluğundan kaynaklanan görüntü problemlerini giderebilmesi için DLSS 3.5 ve Işın Oluşturma özelliğini Eylül 2023’te Cyberpunk 2077 2.0 güncellemesiyle birlikte kullanıcılarla buluşturdu.
Evrimini tamamlayan DLSS, artık sadece performans artırmakla yetinmiyor, objektif bir biçimde görüntü kalitesini de artırıyordu. Çok geçmeden Alan Wake 2’de karşımıza çıkan tam ışın izleme ve DLSS 3.5, Remedy’nin yarattığı gizemli dünyada pek çok kullanıcı tarafından gelmiş geçmiş en iyi grafikler olarak anılmasını sağladı.
- Soldan sağa: DLSS Kapalı / DLSS 2 Süper Çözünürlük Özelliği Açık / DLSS 3 Süper Çözünürlük ve Kare Oluşturma Özellikleri Açık / DLSS 3.5 Süper Çözünürlük, Kare Oluşturma ve Işın Oluşturma Özellikleri Açık
Piyasaya ilk çıktığında 1080p 60FPS değerlerini üstelik sadece basit ışın izleme özellikleriyle zor verebilen RTX platformu, günümüzde gerçekten ayırt etmesi güç görsel şölen olarak tabir edilebilecek grafiklerle 4K çözünürlükte 100 FPS üzerine çıkabiliyor.
Bu 5 yıllık süreçte NVIDIA’nın RTX teknolojilerini destekleyen oyun ve uygulama sayısının her geçen gün arttığına tanıklık ettik. NVIDIA’nın oyun grafiklerini en gerçekçi, performansı ise en üst seviyeye taşıma görevinde kat etmiş olduğu yol gerçekten çok etkileyici. 2018 yılı ve öncesinde gerçek zamanlı ışın izleme pek çoğu için bir hayaldi.
Günümüzde bu hayalin gerçekleşmesinde rol oynayan RTX teknolojileri tam 500 adet oyun ve uygulamada yer alıyor. Bu noktada NVIDIA’nın yaptıklarına şapka çıkartmak lazım.
Işın izleme ve DLSS’in daha nasıl gelişeceğini merakla bekliyoruz. Bu noktada umarız ki, rakipleri de geri kalmaz ve NVIDIA’nın gelişmiş grafik teknolojileri konusunda bir tekel olmasına izin vermezler. Ancak şimdilik gerçekten en üst seviye grafikleri, piyasada yer alan oyunların büyük bir çoğunluğunda deneyimleyebilmek istiyorsanız, NVIDIA tek adres gibi gözüküyor.
